Foto: © Shutterstock
Elke hond heeft wel eens last van diarree. Het is een van de meest voorkomende redenen voor hondeneigenaars om om naar de dierenarts te gaan. Volgens een Britse studie van het Royal Veterinary College schrijven dierenartsen nog opvallend vaak antibiotica voor bij acute diarree. En dat terwijl richtlijnen al jarenlang oproepen tot meer terughoudendheid. “Antibiotica werken enkel in zeer specifieke gevallen”, zegt dierenarts Kiki Vleeschouwers van dierenartsenpraktijk De Merode in Berchem. “Soms doen ze zelfs meer kwaad dan goed.”
In het wetenschappelijk tijdschrift PLOS ONE verscheen recent een grootschalige studie over acute diarree bij honden in het Verenigd Koninkrijk. Volgens de studie gaat jaarlijks 1 op de 12 honden naar de dierenarts wegens acute diarree. “Dat merken wij ook in de praktijk”, zegt dierenarts Kiki Vleeschouwers. “We zien elke dag patiënten met diarree. In de meeste gevallen is het gelukkig onschuldig en gaat het vanzelf over.”
1001 oorzaken, maar zelden bacterieel
Diarree bij honden kan door van alles veroorzaakt worden: parasieten, virussen, ziektebeelden (zoals acute pancreatitis), voedselallergieën en -intoleranties, medicatie, plotse dieetveranderingen, of gewoon door het opeten van ‘iets vies’ tijdens de wandeling. “Bij pups denken we sneller aan parasieten, zoals wormen en giardia, en virussen, zoals het gevreesde parvovirus”, zegt Kiki. “Bij volwassen honden zijn inflammatory bowel disease (IBD) en voedselallergieën of -intoleranties veelvoorkomende oorzaken.” Zelfs het veranderen van voeding kan diarree veroorzaken. “De hond heeft een veel korter maagdarmstelsel dan de mens. Een plotse voedselverandering kan diarree geven omdat de darmflora zich niet zo snel kan aanpassen aan nieuwe ingrediënten.” Ook bacteriële infecties kunnen diarree veroorzaken. “Bacteriële diarree zien we in de praktijk eigenlijk heel weinig”, merkt Kiki op. Antibiotica werken enkel tegen bacteriën, niet tegen virussen of parasieten. “Daarom schrijven we antibiotica alleen voor als uit een stoelgangstaal blijkt dat er een specifieke, pathogene bacterie zoals salmonella of E. coli aanwezig is. Anders heeft het geen zin en kan het zelfs averechts werken.”
Toch toont de Britse studie aan dat bij 38 procent van de honden met acute diarree antibiotica worden voorgeschreven. Volgens Kiki is dat een zorgwekkend cijfer. “Dat vind ik echt veel, zeker omdat de oorzaak van acute diarree meestal niet bacterieel is. In België worden dierenartsen gelukkig streng gecontroleerd door de ‘antibioticawaakhond’ AMCRA (Antimicrobial Consumption and Resistance in Animals). Antibiotica onterecht voorschrijven draagt bij aan antibioticaresistentie, en dat is een van de grootste uitdagingen waar we voor staan in de geneeskunde en diergeneeskunde.”
Antibiotica kunnen diarree veroorzaken
Zomaar antibiotica voorschrijven kan zelfs diarree veroorzaken. Antibiotica doden niet alleen schadelijke bacteriën, maar kunnen ook de ‘goede’ bacteriën van de darmflora aantasten, wat tot diarree kan leiden. “Daarom combineren we antibiotica, als we ze al geven, bijna altijd met een probioticakuur”, aldus Kiki.
Wanneer wél naar de dierenarts?
Niet elke vorm van diarree vereist medische tussenkomst. “Als de hond niet ziek is, maar vrolijk en actief, raden we aan om hem 24 uur te laten vasten en voldoende te laten drinken”, zegt Kiki. “Bij diarree is er veel vochtverlies, dus is het belangrijk dat je hond gehydrateerd blijft. Eventueel kun je ook probiotica of het afgekoelde kookwater van rijst geven. Na die 24 uur vasten kun je opnieuw kleine hoeveelheden voeding aanbieden. Bij een ‘onschuldige’ diarree zijn de klachten meestal verholpen na het vasten.” Bij ernstige klachten, zoals bloed in de ontlasting, koorts, braken of een zieke indruk, moet je volgens Kiki meteen naar de dierenarts. “Ook met pups kun je best naar de dierenarts gaan, want die drogen veel sneller uit.”
Zorgvuldig gebruik
Acute diarree komt heel vaak voor, maar verloopt meestal mild en zonder complicaties, zo blijkt ook uit de studie. Toch blijft bewustwording en terughoudendheid ten opzichte van antibiotica cruciaal. Niet alleen voor de gezondheid van onze honden, maar ook in de strijd tegen antibioticaresistentie. “Niet elke diarree vraagt om medicatie, en al zéker niet om antibiotica”, besluit Kiki.
Tekst: Evi Maveau
