‘Genetische screening kan verschil maken’
Slechts 40% van de assistentiehonden in opleiding stroomt door naar een “job” als blindengeleide- of assistentiehond. Dat blijkt uit een onderzoek van de universiteit van Gent. ‘Een genetische screening verhoogt het slaagpercentage en spaart heel wat geld uit’, zegt Bart Broeckx, professor dierengenetica aan de UGent.
Aan een assistentiehond hangt een stevig prijskaartje: de volledige opleiding kost ongeveer 25.000 euro. Maar tijdens dat opleidingstraject valt 6 op de 10 honden af, omdat ze worden afgekeurd. Dat blijkt uit een studie van de Ugent. ‘Zo’n afgekeurde hond heeft gemiddeld al 10.500 euro aan opleiding gekost op het moment waarop hij het opleidingsprogramma verlaat’, betreurt UGent-professor Bart Broeckx.
Fysieke en gedragsmatige problemen
Er zijn tal van mogelijkheden waarom assistentiehonden hun opleiding niet succesvol afronden. Vaak zijn fysieke of gedragsmatige problemen de oorzaak. ‘Orthopedische problemen zoals heup- of elleboogdysplasie kunnen leiden tot een afkeuring. Er zijn ook honden die te angstig zijn of die katten achternazitten. Een blindengeleidehond die plots de straat oversteekt omdat hij een kat ziet, kan zijn baasje in een gevaarlijke situatie brengen.’
De struikelblokken die Broeckx opsomt, hebben veelal een erfelijke achtergrond. ‘Door de fokdieren genetisch te screenen, correct te selecteren en ze zorgvuldig te combineren, kunnen we overerfbare afwijkingen en gedragingen weren.’ En dat is precies de kerntaak van vzw Purpose Dogs, een organisatie waarvan Broeckx voorzitter is.
Uitgebreide screening
Purpose Dogs startte een fokprogramma om assistentiehondenpups te kweken met een zo ideaal mogelijke genetische achtergrond. Alles valt of staat met een grondige screening. ‘We gaan daar ver in. Naast een standaard röntgenopname van de heupen, laten we ook een laxiteitsonderzoek uitvoeren om het gewricht helemaal in kaart te brengen. Voor de screening op elleboogdysplasie gebruiken we een CT-scan: dit toestel geeft een 3D-beeld, terwijl een röntgenopname slechts een 2D-beeld oplevert. Met een CT-scan worden afwijkingen dus makkelijker opgemerkt.’
Een screening op gedragsmatige oorzaken is complexer. ‘We ontwikkelen samen met hogeschool VIVES een gestandaardiseerde gedragstest die kan worden ingezet bij de selectie van assistentiehondenpups’, aldus Broeckx.
Stijgende slaagkansen
De cijfers liegen er niet om. Het fokprogramma van Purpose Dogs werpt zijn vruchten af. ‘Na het eerste jaar slaagden we er al in om pups te fokken waarbij de slaagkans 63% bedraagt, het tweede jaar zaten we al aan een slaagkans van 71%.’
Broeckx is blij met de cijfers en hoopt dat ze nog verder stijgen. ‘Maar een slaagpercentage van 100% is niet realistisch’, nuanceert hij. ‘Honden verlaten het trainingsprogramma ook om redenen die niets met genetica hebben te maken. ‘Een hond die wordt aangereden en daarom de opleiding verlaat verschijnt ook in de statistieken.’
Ideale assistentiehond
Op dit moment focust het fokprogramma van Purpose Dogs zich op één specifiek hondenras: de labrador retriever. ‘Labradors zijn de geknipte honden’, legt Broeckx uit. ‘Niet te groot, niet te klein, en ze bezitten een zekere will to please. Bovendien zijn het honden met een uitnodigend uiterlijk. Dat is ook belangrijk, omdat assistentiehonden vaak sociaal contact uitlokken tussen het baasje en andere mensen.’
Afgekeurde honden
Purpose Dogs hoopt in de toekomst zo’n 150 honden af te leveren aan organisaties. Voor honden die tijdens hun opleiding worden afgekeurd, wordt er gezocht naar een nieuwe thuis. ‘Ze kunnen bijvoorbeeld worden ingezet voor animal assisted therapy-projecten in woonzorgcentra, zodat hun opleiding niet voor niets is geweest. Als dat niet kan, wordt de hond in een gezin geplaatst.’
Foto: © Shutterstock
