Ex-hondentrainer Marc Serneels vindt het niet kunnen dat zijn honden niet mogen loslopen. Hij pleit voor de invoering van een “rijbewijs” waarmee gehoorzame honden onaangelijnd op stap kunnen. Een slecht idee, vindt Natalie Sterckx, woordvoerder van vzw Natuurpunt. ‘Zelfs gedisciplineerde honden kunnen schade aan de natuur berokkenen.’
Hondeneigenaar en voormalig hondentherapeut Marc Serneels is het beu. Hij wil de leiband van zijn twee golden retrievers kunnen losklikken, zonder dat hij daarbij een boete riskeert. Om gelijkgestemde zielen te verenigen, richtte Serneels twee jaar geleden de Facebookgroep Verantwoord(elijk) Los op, die intussen 3.300 leden telt.
VAN GEUR TOT GEUR
Maar waarom moeten honden per se kunnen loslopen? ‘Ze hebben vrijheid nodig, loslopen is een basisrecht van het hond zijn’, vindt Serneels. ‘Alleen maar aan de lijn lopen, beperkt een hond te veel. Niet alleen de hond trouwens, ook de eigenaar.’ Volgens Serneels hebben mensen een ander bewegingsritme dan honden. ‘Wij wandelen steeds op hetzelfde tempo: ongeveer vijf kilometer per uur. Honden daarentegen, lopen van geur tot geur en zijn meestal sneller dan ons. Ze ontleden de geuren die ze tegenkomen en trippelen dan verder. Daarom blijven honden het ene moment achter, om vervolgens weer voorop te lopen.’
LOSLOPEN VS. VERANTWOORD LOSLOPEN
Serneels is van mening dat er een groot verschil bestaat tussen “loslopen” en “verantwoord loslopen”. ‘Een hond die verantwoord losloopt, is niet met zijn eigenaar verbonden door een fysieke leiband, maar wel door een mentale leiband’, oppert hij. ‘Die kan te allen tijde korter worden gemaakt, bijvoorbeeld als het baasje de hond tot bij zich roept. Alsof het dier continu draadloos verbonden is met zijn eigenaar.’ Het komt er volgens de ex-hondentrainer dus op aan dat de hond onder alle omstandigheden meteen gehoorzaamt. ‘Bij verantwoord loslopen, ga je de hond weer aanlijnen of bij je roepen wanneer je wandelaars, honden, fietsers of andere recreanten passeert’, vult Serneels aan.
Serneels pleit voor het invoeren van een losloopvergunning om aan te tonen dat je hond verantwoord kan loslopen. Een soort van rijbewijs voor honden. Hoe hij dat praktisch in zijn werk ziet gaan? ‘Hondenscholen zouden een cursus kunnen aanbieden om te oefenen op vrij wandelen, het terugroepen van de hond en het passeren van andere natuurgebruikers. Met een examen zouden we kunnen toetsen of een hond veilig kan loslopen.’
Samen met eensgezinde hondenbaasjes werkte Serneels een wandelcharter uit. Daarin stelt hij voor om honden met zo’n vergunning onaangelijnd toe te laten buiten de bebouwde kom en op rustige wegen. Daarnaast suggereert hij om loslopende honden in bossen en natuurgebieden toe te staan op specifieke paden. Ten slotte is hij er wel voorstander van om honden aan te lijnen in broedgebieden en begrazingszones.
Naar eigen zeggen is Serneels een natuurliefhebber die op een verantwoorde manier met z’n honden van die natuur wil genieten. ‘Met Verantwoord(elijk) Los steken we onze hand uit naar natuurverenigingen om samen een hondenwandelbeleid uit te werken, waarbij honden toch enige vrijheid kunnen krijgen.’
‘HIJ DOET NIKS’
Het ziet er echter niet naar uit dat natuur-verenigingen bereid zijn om die hand te schudden. ‘Veel hondeneigenaars beseffen niet welke impact hun huisdier heeft op de natuur’, betreurt Natalie Sterckx, woordvoerder van natuurvereniging vzw Natuurpunt.
‘Ach, mijn hond doet helemaal niks’, is een van de vaakst geventileerde argumenten. Maar volgens Sterckx kan alleen al de aanwezigheid van een hond in de natuur ervoor zorgen dat wilde dieren wegblijven. ‘In de eerste plaats laat een hond geursporen na. Als het dier niet van het pad afwijkt, blijft de schade nog een beetje binnen de perken: er is dan slechts één rechte lijn van geursporen, vergelijkbaar met een autostrade van geuren. Maar als honden van het pad af gaan, dan laten ze ook geursporen na in het territorium van wilde dieren. Die beschouwen honden als predatoren. Dieren die de geursporen oppikken, zullen zich niet meer thuis voelen in hun eigen woongebied. Wanneer er te veel geurverstoring is, worden ze angstig en onrustig en trekken ze uiteindelijk weg naar veiligere oorden.’
Al is dat niet zo simpel in een volgebouwd land als België, waar de groene ruimte beperkt is. ‘Daarom pleiten we ook voor meer natuur en het aaneensluiten van natuurgebieden’, verklaart Sterckx. ‘Groene corridors, verbindingen als het ware, zorgen ervoor dat dierenpopulaties uit verschillende gebieden met elkaar in contact komen. Dat is niet alleen belangrijk voor een gezond nageslacht: de corridors kunnen ook vluchtroutes zijn. Al zouden we natuurlijk liever hebben dat dieren hun thuis niet moeten ontvluchten. En net daarom is het zo belangrijk om je hond aan te lijnen.’
De tekst gaat verder onder het filmpje.
INDRINGER
In het broedseizoen is de verstoring van de natuur door de aanwezigheid van honden het grootst. ‘Vooral grondbroeders, vogels die nesten op de grond maken, en reeën, die hun reekalfjes in het hoge gras werpen, behoren tot de slachtoffers’, weet Sterckx. ‘Het hoeft zelfs niet tot een aanval te komen: een geurspoor van een hond in de buurt van een reekalfje kan er al toe leiden dat de moederree het kalfje gaat verstoten, omdat ze een indringer ruikt.’ Het spreekt voor zich dat de overlevingskansen van zo’n achtergelaten kalfje nihil zijn.
Sterckx drukt erop dat zulke kwetsbare dieren nood hebben aan rust. ‘Maar we willen ook dat iedereen van de natuur kan genieten en daarom kiezen we ervoor om onze natuurgebieden zoveel mogelijk open te stellen’, oppert ze. ‘Al moeten we dan met z’n allen wel een aantal regels respecteren, anders komt die kwetsbare natuur in het gedrang.’
Ook buiten het broedseizoen lopen (kwetsbare) plant- en diersoorten risico’s door loslopende honden. ‘Bepaalde vogels zoeken hun voedsel op de grond in weides, velden en graslanden’, illustreert Sterckx. ‘En ook zij zien de hond als een gevaarlijke indringer.’
Tenslotte wijst Sterckx erop dat er in de gebieden van Natuurpunt soms ook incidenten tussen honden onderling plaatsvinden en dat sommige bezoekers bang zijn van loslopende honden…
Meer lezen? Het volledige artikel vind je terug in WOEF-magazine 690 (editie juli 2021).