Wat is precies “probleemgedrag” bij een hond? Is probleemgedrag niet ook “gewoon hondengedrag”? In hoeverre kunnen we rastypisch gedrag, gedrag waarvoor de hond gefokt is, veranderen? Of moeten we er maar mee leren leven? En als we zijn gedrag naar onze hand willen zetten, in hoeverre kan een hond dan nog zichzelf zijn? Het is een complexe kwestie!
Heb jij, als eigenaar van je hond, nagedacht over het natuurlijke gedrag van je hond? Waar werd dit hondenras oorspronkelijk voor gefokt? De meeste hondenrassen werden van oudsher ontwikkeld om specifieke taken uit te voeren, zoals waken, jagen, hoeden of het voorttrekken van sledes. Bij veel honden zijn deze instinctieve, rastypische gedragingen nog te herkennen. Zo zal een labrador over het algemeen graag apporteren, terwijl een terriër gemotiveerd is om achter klein wild aan te rennen. Het is belangrijk om in de behoeften van je hond te voorzien. Als je hond graag apporteert, zal hij het waarderen als je hem op die manier uitdaagt en bezighoudt. Voor elk instinctief gedrag bestaat er een manier om aan de behoeften van je hond te voldoen. Het rastypische gedrag is niet altijd in zijn originele vorm gewenst of uitvoerbaar. Denk bijvoorbeeld aan een bordercollie die schapen de juiste richting uit laat lopen. Hoewel sommige eigenaren hun bordercollie daadwerkelijk schapen laten drijven, is dit niet noodzakelijk voor het welzijn van hun hond. Dit hondenras zal graag met zijn eigenaar samenwerken en uitgedaagd worden, maar dat kan ook op andere manieren. Het is verstandig om je goed te verdiepen in de behoeften van een bepaald ras voordat je een hond aanschaft. Zo is het ene ras meer zelfstandig, terwijl een ander ras graag samenwerkt en uitgedaagd wordt. Kies een ras dat bij jou past.
Elk voordeel heeft zijn nadeel: een zelfstandige hond kan over het algemeen beter alleen thuis blijven, maar kan misschien minder gehoorzaam zijn. Voor sommige mensen is dit de ideale hond, terwijl anderen juist de voorkeur geven aan een hond die graag samenwerkt. Kies je voor een hond met veel energie en werklust, dan is het belangrijk om deze eigenschappen van pup af aan in goede banen te leiden en op de juiste manier te voeden. Werkhonden die zich vervelen, kunnen hun eigen “hobby’s” verzinnen, en dat zijn vaak niet de dingen waar je als eigenaar blij van wordt.
‘Werkhonden die zich vervelen, kunnen hun eigen “hobby’s” verzinnen, en dat zijn vaak niet de dingen waar je als eigenaar blij van wordt’
Wanneer is gedrag probleemgedrag?
Probleemgedrag is subjectief. Wat de ene eigenaar als een probleem beschouwt, wordt door een andere eigenaar misschien zelfs als gewenst gedrag ervaren. In veel gevallen is probleemgedrag simpelweg normaal hondengedrag. Dit gedrag kan voortkomen uit de natuurlijke aanleg van de hond, zoals veel blaffen, achter katten aanrennen of het graven van putten in de tuin. Soms heeft probleemgedrag ook te maken met onzekerheid of angst bij de hond, waarbij de aanleg en het ras een rol kunnen spelen. Daarnaast kan een hond probleemgedrag ontwikkelen door een gebrek aan leerervaringen of door negatieve leerervaringen. Ongeacht het ras dat je kiest, is het belangrijk je altijd te verdiepen in hondentaal en de wijze waarop honden gedrag aanleren.
Waar een hond in een bepaalde situatie wordt geprezen om zijn gedrag, kan hij daar in een andere situatie boos om aangekeken worden. Denk bijvoorbeeld aan een waakhond op een industrieterrein waar de hond zijn taak goed vervult, of een waakhond in een rijtjeshuis bij een gezin met kleine kinderen waar zijn gedrag een probleem wordt. Het is dus goed om je als eigenaar te beseffen waar bepaald gedrag van je hond vandaan komt en hoe je ervoor kunt zorgen dat je hond krijgt waar hij behoefte aan heeft. Hoe kan je het gedrag van jouw hond in goede banen leiden?
Raseigen gedrag veranderen?
In hoeverre kunnen we gedrag waarvoor de hond gefokt is, daadwerkelijk veranderen? “Probleemgedrag” is vaak te veranderen, zelfs als het samenhangt met de natuurlijke aanleg van de hond.
- Werk aan de mate waarin dit gedrag succes oplevert voor je hond. Honden worden gemotiveerd om gedrag uit te voeren dat hen iets oplevert. Bepaald gedrag is zelfbelonend voor de hond, omdat het een prettig gevoel geeft door bepaalde stofjes die vrijkomen.
- Daag je hond uit om zijn instinctieve gedrag op een alternatieve manier te uiten. Er zijn veel manieren en sporten om een huishond op een geschikte en gewenste manier te vermaken en uit te dagen.
- Leer je hond impulscontrole aan. Als je hond iets graag wil doen, betekent dat niet dat hij het altijd mag. Je kunt hem leren dat bepaald gedrag alleen wordt uitgevoerd na jouw toestemming of op commando.
- Let altijd goed op het gedrag dat jouw hond van nature graag vertoont. Logischerwijs zal hij sneller geneigd zijn om dit gedrag te laten zien en meer gemotiveerd zijn dan wanneer je hem iets laat doen dat niet bij hem past. Zoek de activiteiten voor je hond in de richting van zijn intrinsieke motivatie en natuurlijke aanleg.
Meer leren over jachtgedrag en hoe je je hond jagen kunt afleren?
Tekst en foto’s: Judith Fick
Judith Fick is eigenaresse van Hondentaak en helpt hondeneigenaren bij het verbeteren van het gedrag van hun hond. Zelf heeft ze twee honden uit Spanje met de nodige uitdagende gedragingen. Judith werkt met moderne trainingsmethodes en is gediplomeerd en geaccrediteerd hondengedragstherapeut met de nodige ervaring. Je kunt mailen naar info@hondentaak.nl als je een vraag hebt over het gedrag en de training van je hond. Kijk op Hondentaak.nl voor meer informatie en gedragsverbeterende cursussen.