Waarom verandert de kleur van je hond z’n neus?

Gezonde honden hebben natte neuzen. Meestal zijn ze zwart, al kunnen ze gaandeweg van kleur veranderen. Voorts zijn er verschillende rassen die een kenmerkende gekleurde neus hebben. Maar wat vertelt de kleur van een hondenneus nu precies? Dierenarts Kiki Vleeschouwers maakt ons wegwijs.

Uv-straling

WOEF: Hoe komt het dat sommige honden(rassen) een zwarte neus hebben en anderen een gekleurde?
Kiki Vleeschouwers: ‘Het pigment eumelanine bepaalt bij de hond de kleur van de neus, maar ook van de lippen, oogleden, de kussentjes onder de voeten en de vachtkleur. Van nature hebben onze viervoeters een zwarte neus, omdat die een betere bescherming biedt tegen uv-stralen. Er zijn ook bepaalde rassen die geen zwarte maar een bruine of roze neus hebben. Deze variaties in kleur zijn er gekomen door toedoen van de mens, ondanks dat de erfelijkheid van de neuskleur allesbehalve simpel is. Bij het fokken op neuskleur is het niet uitzonderlijk dat na enkele generaties opnieuw pups met zwarte neuzen geboren worden. Zo kan de neus van een Nova Scotia duck tolling retriever dezelfde kleur hebben als de vacht, maar hij kan ook zwart zijn. Bij Australische herders en border collies wordt er vaak een moedervlek ingefokt, met de kenmerkende gevlekte neus als resultaat.’

WOEF: Zijn honden met een gekleurde neus vatbaarder voor zonnebrand?
Kiki: ‘Deze rassen hebben nog steeds een gepigmenteerde neus. Anders zouden ze wit zijn. Toch kunnen we stellen dat honden met een donkere neus minder vatbaar zijn voor zonnebrand. Belangrijk om weten is dat een overvloed aan uv-straling kanker kan veroorzaken. Honden met een gekleurde neus die vaak buiten zitten, kunnen daarom extra bescherming gebruiken.’ 

WOEF: Kan een speciale zonnecrème voor de neus die extra bescherming bieden?
Kiki: ‘Er bestaan inderdaad zonnecrèmes speciaal voor honden. Net als bij mensen kan de uv-straling van de zon ook bij honden de huid beschadigen. Het gaat dan voornamelijk om de huid van de neus en de oorschelpen. Hun dikke vacht beschermt de rest van het lichaam. Al zijn er uitzonderingen. Denk maar aan de Chinese of Mexicaanse naakthondjes. Zij hebben wel baat bij een insmeerbeurt van het hele lichaam om huidschade door de zon te voorkomen.’ 

Oorzaken

WOEF: Kan de neuskleur van een hond mettertijd veranderen?
Kiki: ‘De neuskleur van een hond is geen vaststaand feit. Er zijn verschillende factoren die ervoor kunnen zorgen dat de kleur gaandeweg wijzigt. Als we naar onszelf kijken, dan kunnen we vaststellen dat onze huidskleur verandert als we veel in de zon lopen. Dat is bij honden niet anders. Daarom is de neus van een hond tijdens de zomermaanden vaak dieper van kleur, terwijl hij in de winter, wanneer er minder zonlicht is, lichter kan zijn. De zon gaat met andere woorden ervoor zorgen dat het pigment dat in de hondenneus aanwezig is fluctueert. Ook op andere delen van de huid gaat zonlicht mogelijk voor verkleuringen zorgen. Alleen valt dit minder op, omdat de pigmentvlekken vaak onder de hondenvacht zitten.’  (Tekst gaat verder onder foto.)

Advertentie

WOEF: Zijn er buiten de zon nog andere factoren die de kleur van de hondenneus kunnen beïnvloeden?
Kiki: ‘Naast de fysiologische pigmentvorming zijn er een aantal aandoeningen die een impact hebben op de neusspiegel. Soms gaat de neus depigmenteren, waarbij er kleurloze vlekken ontstaan. In dit geval functioneren de cellen die instaan voor de pigmentvorming niet meer, waardoor er dus geen pigment meer aangemaakt wordt. Op zich ondervindt een hond hier geen hinder van, zolang de eigenaar de nodige voorzorgen neemt. Bij depigmentatie wordt de neus immers gevoeliger voor uv-stralen. In dit geval is het aangewezen om te smeren. Gebeurt dit niet, dan kan dit een voorbode zijn voor zonnebrand en in een erger geval van huidkanker. Wanneer een hond te maken krijgt met huidkanker in de neusstreek, dan is dit uiteraard zeer onaangenaam. Als dierenarts kunnen we mogelijk ingrijpen, al kunnen zulke operaties gepaard gaan met vervormingen van de neus. In dit geval geldt zonder twijfel het spreekwoord: voorkomen is beter dan genezen. Daarnaast zijn er nog enkele aandoeningen die de neuspigmentatie beïnvloeden. Denk maar aan droge ogen die mogelijk een droge neus veroorzaken. Honden danken hun natte neus voor een groot deel aan traanvocht, dat vanuit het oog door het traankanaal naar de neus vloeit. Op die manier kunnen droge ogen er dus ook voor zorgen dat de neus gaat uitdrogen, waardoor er schilfers of kloven kunnen ontstaan. Ook in dit geval kan er een verlies van pigment optreden. Wanneer de droge ogen doeltreffend aangepakt worden, dan zal de neus ook opnieuw de nodige bevochtiging krijgen. Het geval van de droge ogen toont overigens aan dat de oorzaak van neusproblemen zich ook elders in het lichaam kan situeren. Zo zijn er bijvoorbeeld auto-immuunziektes, waaronder lupus, die de neusspiegel kunnen aantasten. Depigmentatie kan dan een symptoom zijn. Daarnaast kunnen verwondingen de kleur van de neus beïnvloeden, wanneer de schade zo diepgaand is dat de pigmentcellen kapotgaan. Ook littekenvorming kan tot pigmentverlies leiden. Verder kan een te traag werkende schildklier ervoor zorgen dat een hondenneus gaat depigmenteren. De neus behandelen of insmeren gaat in dit geval geen soelaas bieden, omdat ook hier de oorzaak elders ligt. Ook een vitaminetekort kan verkleuringen met zich meebrengen. Denk maar aan een zinktekort, waarbij een hond last kan krijgen van huidproblemen. Een tekort aan deze stof kan ook de neusspiegel aantasten. Verkankering van de neus kan eveneens een verandering van kleur in de hand werken. Deze kankers zijn niet altijd kwaadaardig, hoewel het belangrijk is om hierover zo snel mogelijk uitsluitsel te hebben. Tot slot zijn oudere honden gevoeliger voor schilfers op of kloven in de neus. In dit geval is het vaak de eeltvorming die ervoor zorgt dat de neus verkleurt. Kortom, er zijn veel factoren die een impact kunnen hebben op de kleur van de hondenneus.’ 

Naar de dierenarts?

WOEF: Stel dat de neus van je hond van kleur verandert. Moet je dan naar de dierenarts gaan?
Kiki: ‘Veel eigenaars die opmerken dat de neus van hun trouwe metgezel van kleur verandert, boeken een afspraak ter controle. In vele gevallen is de verkleuring niet zorgwekkend. Maar er zijn uiteraard ook neuzen die om de nodige opvolging vragen. Zeker wanneer er sprake is van een kwaadaardige vorm van kanker, is het belangrijk om tijdig in te grijpen. Als eigenaars iets opmerkingen, gaande van verkleuring, schilfers of kloven in de neus, dan is het dus altijd raadzaam om dit te laten controleren. Is er niets aan de hand, des te beter. Maar wanneer er wel een probleem is, dan kan een snelle behandeling voor de hond een wereld van verschil maken. Zeker wanneer honden een lichtere of gevlekte neus hebben en bijgevolg gevoeliger zijn voor kankervorming, is kort op de bal spelen belangrijk.’ 

WOEF: Is het mogelijk om huidkanker in de neusstreek te voorkomen?
Kiki: Wanneer de neus verkleurt is het vooral belangrijk om de oorzaak te achterhalen. Afhankelijk daarvan kunnen we nagaan wat mogelijk helpt om de verkleuring of depigmentatie en in een volgend stadium kanker tegen te gaan. Preventief maatregelen nemen om toekomstige depigmentatie tegen te gaan is onbegonnen werk en misschien ook wel overbodig. Het enige wat eigenaars kunnen doen is ervoor zorgen dat de neus van hun hond geen schade door uv-straling oploopt. Zeker voor eigenaars met honden die een lichtere neus hebben is zonnecrème smeren de boodschap. 

Tekst: Annick Hus
Foto’s: Shutterstock