OORSPRONG
De keeshond komt oorspronkelijk uit Duitsland en Nederland, waar hij dienstdeed als waakhond op boerderijen en aan boord van schepen. De grote grijze keeshond, of wolfsspitz, is de grootste variëteit en werd gewaardeerd om zijn scherpe zintuigen en betrouwbare aard. “Zijn alertheid en luide blaf maakten hem ideaal om indringers te signaleren of de afstand tot andere boten te helpen inschatten”, zegt Milou Hernalsteen, voorzitter van de Deutscher Spitz Club of Belgium.
In de achttiende eeuw kreeg de keeshond in Nederland een bijzondere betekenis. Hij werd een nationaal symbool voor de Patriottenbeweging. Die politieke beweging streefde naar meer democratie en burgerinvloed, en verzette zich tegen de stadhouderlijke macht van het Huis Van Oranje-Nassau. De naam ‘keeshond’ zou zijn oorsprong vinden in deze periode, toen de hond werd geassocieerd met een van de leiders van de Patriotten, Cornelis de Gijselaar, wiens bijnaam ‘Kees’ was. Maar de bewering dat de keeshond zijn naam aan deze man te danken heeft, is niet bewezen.
Door doelgerichte fok ontstonden in de loop van de negentiende eeuw kleinere variëteiten van de keeshond: de Mittelspitz, de Kleinspitz en de dwergkees (pomeranian). Vooral in Engeland groeide hun populariteit: ze waren er geliefd als elegante gezelschapshonden aan koninklijke hoven. In de negentiende eeuw zorgde Koningin Victoria van Engeland voor hun opmars, nadat ze een dwergkees mee naar huis nam vanuit Italië. De aristocratie volgde al snel haar voorbeeld, wat leidde tot een voorkeur voor kleinere, luxueuze honden met een volle vacht en levendig karakter.
In de negentiende en twintigste eeuw verspreidde de keeshond zich over de rest van Europa en daarbuiten. In Engeland was vooral de dwergkees populair, terwijl in de Verenigde Staten de grote keeshond in de smaak viel. De American Kennel Club erkende de keeshond officieel in 1930, de Fédération Cynologique Internationale (FCI) in 1957. De FCI-rasstandaard is sindsdien meerdere keren herzien. De meest recente versie dateert dateert van 2024.
RASKENMERKEN
Volgens de FCI komt de keeshond voor in vijf variëteiten, die vooral verschillen in formaat. De grote grijze keeshond is met een schofthoogte van 43 tot 55 cm de grootste in zijn soort. Deze robuuste hond heeft een dikke, wolfsgrauwe vacht en een krachtige bouw. Hij weegt gemiddeld 15 tot 25 kilogram. “De wolfsspitz is oorspronkelijk een waakhond, en dat zie je nog steeds aan zijn houding: hij is enorm loyaal”, zegt Milou.
Helemaal aan de andere kant van het spectrum vinden we de dwergkees, die tussen de 2 en 3 kilogram weegt en een schofthoogte heeft van 18 tot 24 cm. Deze kleine viervoeter is verrassend zelfverzekerd en energiek. “Laat je niet misleiden door het formaat”, waarschuwt Milou. “Dwergkezen zijn klein, maar hun persoonlijkheid is groot.” Tussen de uitersten van groot en klein bevinden zich de grote, middenslag en kleine keeshond, met een schofthoogte die varieert van 24 tot 50 cm.
Wat alle keeshonden gemeen hebben, is hun luxueuze vachtstructuur. Hun hals en schouders worden bedekt door dikke manen. De dubbele vacht bestaat uit een zachte, dichte onderlaag en een rechte bovenvacht. Dit geeft de hond zijn karakteristieke volle, pluizige uiterlijk. “De vacht is niet alleen mooi, maar ook functioneel”, legt Milou uit. “Hij beschermt tegen verschillende weersomstandigheden.” De kleine, middenslag en grote keeshond hebben ook een dubbele vacht, maar die is niet zo vol en uitgesproken als bij de grote grijze keeshond en de dwergkees. De staart is eveneens opvallend: die is dicht behaard met lang haar en wordt hoog gedragen, krullend over de rug.
KARAKTER
Van de grote wolfsspitz tot de compacte dwergkees: elke maat heeft zijn eigen charme, maar ze delen allemaal het typische alerte en levendige karakter. De keeshond is van nature attent, een uitstekende waakhond, zonder dat hij agressief is. “Hij blaft als hij iets ongewoons ziet of hoort, niet uit angst, maar uit oplettendheid”, zegt Milou.
Maar er is meer aan zijn karakter dan alleen zijn waakzaamheid. “Zijn aanhankelijke aard maakt hem vandaag de dag ook perfect als gezinshond”, legt Milou uit. Keeshonden passen zich moeiteloos aan verschillende weersomstandigheden en woonomgevingen aan, van huis met tuin tot een stadsappartement, zolang ze dagelijks voldoende beweging en mentale uitdaging krijgen.
Dankzij zijn energieke karakter is de keeshond uitermate geschikt voor gezinnen die graag actief bezig zijn. “Ook de dwergkees kan meewandelen, zolang de afstand is aangepast aan zijn formaat”, zegt Milou. De keeshond is intelligent en buitengewoon trouw aan zijn baasje(s). Hij is graag betrokken bij alles wat er in huis gebeurt en hecht zich sterk aan zijn mensen. “Of je nu een dwergkees of een wolfsspitz kiest, je haalt altijd een toegewijd maatje in huis dat deel uitmaakt van je gezin”, zegt Milou.
OPVOEDING
“Het ras is leergierig en veelzijdig, wat hem geschikt maakt voor hondenshows en -sporten zoals agility en mantrailing, maar ook voor gehoorzaamheidstraining of simpelweg als actieve familiehond”, zegt Milou. Zijn intelligentie maakt hem uitstekend trainbaar, maar hij kan ook een eigen willetje hebben. Die koppigheid komt vooral naar voren als hij zich verveelt of geen uitdaging krijgt. “Daarom is het belangrijk om trainingen speels te houden en regelmatig nieuwe commando’s of spelletjes aan te bieden”, adviseert Milou.
“Hij doet alles voor eten! Als je zijn favoriete snacks tevoorschijn haalt, leert hij razendsnel iets nieuws”, lacht Milou. Een keeshond reageert het beste op positieve bekrachtiging: belonen in plaats van straffen. Hard optreden werkt meestal averechts bij dit gevoelige ras. “Hij heeft duidelijke grenzen nodig, maar wel op een zachte en consequente manier. Met geduld en structuur kom je bij een keeshond heel ver.” Zorg daarnaast voor voldoende mentale en fysieke stimulatie. Denk aan puzzelspeelgoed, speurwerk of gehoorzaamheidsoefeningen.
Blaffen is een gedragskenmerk waar je als eigenaar rekening mee moet houden. “Een keeshond is van nature vocaal en gebruikt zijn stem om te waarschuwen of contact te maken”, zegt Milou. Met consequente training is overmatig blaffen goed te beheersen, maar het hoort nu eenmaal bij het ras. “Het is daarom verstandig om je buren in te lichten als je in een appartementencomplex woont,” adviseert Milou, “zodat ze weten dat er een keeshond in huis is die soms even van zich laat horen.”
Omdat keeshonden sterk gehecht zijn aan hun gezin, zijn ze gevoelig voor verlatingsangst. “Ze hebben er geen aanleg voor, maar ze plakken graag bij je waardoor ze zich kunnen vervelen als je ze alleen laat”, zegt Milou. Het is daarom belangrijk om vanaf jonge leeftijd te oefenen met alleen zijn. Begin met korte momenten en bouw het rustig op.
GEZONDHEID EN VERZORGING
Keeshonden zijn over het algemeen sterke en robuuste honden. Het meest voorkomende gezondheidsprobleem binnen het ras is patella luxatie, waarbij de knieschijf uit zijn normale positie schiet. Afhankelijk van de variëteit kunnen bij keeshonden erfelijke aandoeningen voorkomen. De ziekte van Von Willebrand, een bloedstollingsstoornis, kan bij alle variëteiten voorkomen. Heupdysplasie komt vooral voor bij de grotere soorten, zoals de wolfsspitz. Bij de kleinere variëteiten, zoals de kleine- en dwergkees, zie je vaker syringomyelie (holtevorming in ruggenmerg) en chiari-like malformatie (te kleine schedel). Ook elleboogdysplasie kan in mindere mate voorkomen. “Een gezonde voeding en voldoende beweging zijn essentieel”, benadrukt Milou. “Zo voorkom je overgewicht en ondersteun je de gewrichten.” Milou raadt aan om te kiezen voor vers vlees aangevuld met geschikte groenten, of een hoogwaardige brok die past bij de behoeften van het ras. Met de juiste zorg, aandacht voor preventieve gezondheidszorg en voldoende beweging, kan een keeshond een vitale en vrolijke hond zijn die vaak 12 tot 15 jaar oud wordt.
LEVEN MET EEN KEESHOND
De keeshond is een veelzijdige werkhond. “Dit ras is ideaal voor een actieve eigenaar die graag de natuur intrekt en zijn hond zowel mentaal als fysiek wil uitdagen”, zegt Milou. Zolang hij betrokken wordt bij het gezinsleven en voldoende beweging en aandacht krijgt, voelt de keeshond zich snel thuis. “Het is en blijft een waakhond die graag werkt.”
