OORSPRONG
Wie diep genoeg in de ogen van een Turkse kangal kijkt, kan misschien een glimp opvangen van zijn rijke geschiedenis. Dit eeuwenoude hondenras trok vanuit Centraal-Azië mee met nomadische Turken die sterk afhankelijk waren van veeteelt. Aanvankelijk begonnen deze migrerende Turken zich te settelen in het oostelijke en centraal-oostelijke deel van Anatolië, waar de stad Kangal ligt. Aan die stad heeft het ras zijn Nederlandstalige rasnaam te danken: Turkse kangal.
In het Turks luidt zijn naam “çoban köpeği”, letterlijk vertaald: “herdershond”. Maar eigenlijk is de Turkse kangal geen herdershond, het is een kuddebewakingshond, een afschrikmiddel tegen roofdieren zoals wolven en beren. Oorspronkelijk beschermde hij akkaramanschapen, een schapenras waarmee de Turkse kangal twee zaken gemeen heeft: ze hebben dezelfde vachtkleur en hebben allebei een zwart masker.
Deze hond ging daarom niet alleen op in de kudde, maar ook in de omgeving: zijn kleur viel niet op in de bergen en steppes van het Turkse platteland. Vandaag tref je daar nog steeds Turkse kangals aan die dezelfde taak verrichten als honderden jaren terug.
Wanneer ze on duty zijn, positioneren Turkse kangals zich op een hoog uitkijkpunt vanwaar ze de schapenkudde in de gaten houden. Ze werken meestal met twee of meer kangals samen, afhankelijk van de grootte van de kudde. De jonge honden leren het werk van ervaren soortgenoten. Zodra een kangal iets verdachts waarneemt, slaakt hij een alarmkreet en plaatst hij zichzelf tussen de kudde en de bedreiging in. Meestal slaagt de kangal er snel in om de indringer te intimideren. Druipt het roofdier niet af, dan gaat kangal de fysieke confrontatie aan.
Op hete dagen graven kangals een ondiepe kuil in de grond waarin ze zich neerleggen om zo af te koelen. ’s Nachts neemt hun waakzaamheid toe en blijven ze alert voor roofdieren die in het donker op jacht zijn.
RASKENMERKEN
Als kuddebewaker ben je het grootste gedeelte van de tijd de wacht aan het houden. Je moet dus over een scherp gezichtsvermogen beschikken, net zoals de kangal. Je moet ook snel kunnen ingrijpen bij een bedreiging. Voor een hond van zijn formaat is de kangal verrassend wendbaar en snel. Hij heeft de acceleratiesnelheid van een sportwagen en haalt tot 56 kilometer per uur.
Wanneer een confrontatie uit de hand dreigt te lopen, moet een kuddebewakershond zich adequaat kunnen verdedigen tegen grote roofdieren om zo de veiligheid van de kudde te garanderen. Daar komen de sterke kaken van de kangal bij van pas. Van alle honden zou dit ras zowat de sterkste bijtkracht hebben.
Deze robuuste viervoeter is niet alleen gewapend tegen tegenstanders, maar ook tegen de extreme weersomstandighedenin Turkije. Op sommige plekken kan het kwik in de winter tot -20°C zakken, terwijl de zomers snikheet zijn. De dubbele vacht van de kangal werkt isolerend en biedt bescherming tegen die extremen.
KARAKTER
De Turkse kangal komt over als een stille, serieuze en stabiele hond. Hij is zelfzeker en intelligent. Naar zijn gezin toe is hij een gentle giant: liefdevol en loyaal. Alsof het woord “hondstrouw” werd uitgevonden om hem te beschrijven. De kangal is een familiegeoriënteerde hond die een sterke band ontwikkelt met zijn mensen. Hij geniet van hun gezelschap en affectie, al zal hij dat op een eerder ingetogen manier tonen.
Wie niet tot het kerngezin behoort, krijgt een afstandelijkere viervoeter te zien. Onbekenden bekijkt hij met een argwanende blik. De Turkse kangal zal eerst aftasten of zijn baasje de personen vertrouwt of niet en velt daarna pas zijn eigen oordeel.
Over het algemeen kan hij goed met kinderen overweg. Dat heeft wellicht met zijn verleden te maken. Kangals leefden eeuwenlang in dorpen in de aanwezigheid van kinderen en mochten geen agressiviteit naar hen vertonen. Natuurlijk is er altijd ouderlijk toezicht nodig.
Ook de huisdieren die tot zijn gezin behoren, kunnen rekenen op zijn bescherming. Voor andere dieren zal hij misschien minder tolerant zijn.
De beschermende aard van de Turkse kangal heeft een keerzijde. Wanneer hij voorbijgangers of passerende honden als een bedreiging voor zijn baasjes beschouwt, kan de situatie uit de hand lopen. Net daarom zijn een grondige socialisatie en een ervaren baasje zo belangrijk. Een stabiele kangal is betrouwbaar en vriendelijk voor vreemden.
Het moet duidelijk zijn dat de kangal geen modale gezinshond is. Wie een hond zoekt om mee te nemen op café of om elke dag mee naar de hondenweide te gaan, kiest beter een ander ras. De kangal is ook niet het type hond dat achter een frisbee aanholt of gek met zijn baasje dolt. Er zijn natuurlijk uitzonderingen, maar de meeste kangals zijn niet enorm speels.
OPVOEDING
De Turkse kangal is absoluut geen beginnershond. Wie kiest voor een kangal moet weten hoe hij moet omgaan met de krachtige instincten van deze sterke hond. Wanneer de kangal aan het werk is bij z’n kudde, doet hij dat volledig zelfstandig, zonder hulp van zijn mensen. Hij is het gewoon om in zijn eentje beslissingen te nemen, waardoor het voor buitenstaanders lijkt alsof hij behoorlijk eigenwijs is. Bovendien is de kangal zeer territoriaal. Indringers – of het nu de kat van de buren of de postbode is – worden zonder pardon weggejaagd.
Territoriaal, sterke instincten, koppigheid, groot formaat, enorme bijtkracht… Maak de optelsom en het wordt duidelijk dat deze hond zonder een degelijke opvoeding en grondige socialisatie bijna onhandelbaar kan worden. Daarom is de kangal alleen maar geschikt voor ervaren hondenbaasjes die weten waar ze aan beginnen.
GEZONDHEID EN VERZORGING
Op vlak van gezondheid scoort de Turkse kangal tien op tien. Het is een gezond ras dat tot op late leeftijd actief en vrij van kwaaltjes blijft. Voor een hond van zijn formaat wordt hij relatief oud: de gemiddelde levensverwachting bedraagt 12 tot 14 jaar. Heupdysplasie komt voor, maar is zeker niet typisch voor het ras.
De vacht is 3 tot 7 centimeter lang en heeft weinig onderhoud nodig.
LEVEN MET EEN TURKSE KANGAL
Een Turkse kangal in huis nemen is een zeer grote commitment, een belangrijke levenskeuze. Als je thuis schapen, paarden, geiten of andere dieren hebt die bescherming nodig hebben, dan kan je geen betere bodyguard vinden dan de kangal. Het is een hond die maar bij weinig mensen hun levensstijl past. Deze lucky few zullen een hond in hun leven verwelkomen die voor hen door het vuur gaat. Een hond met zo’n rijke geschiedenis dat hij een stukje levend erfgoed is. Een hond die hen de ware betekenis van het woord “hondstrouw” leert.
