De algemene opvatting is dat een bange hond alleen maar banger wordt als je hem probeert gerust te stellen. Maar klopt dat wel? Hondengedragstherapeut Judith Fick legt het uit.
Mag je een hond steunen als hij bang is? Misschien heb je al wel eens (ongevraagd) advies gekregen van mensen om je heen die zeggen dat je dat niet zou mogen doen. Er heerst een algemene opvatting dat als je een bange hond steunt, hij alleen maar banger wordt. Hoe zit dat nu precies?
Hoe merk je dat je hond bang is?
Het is handig om de lichaamstaal van je hond goed te (her)kennen, zodat je weet wanneer je hond bang is. Honden kunnen op allerlei momenten en in uiteenlopende situaties angstig zijn, maar dit verschilt erg per individu. Zo heeft bijvoorbeeld niet elke hond schrik van de dierenarts en zijn sommige honden heel bang voor harde geluiden, zoals onweer of vuurwerk.
Angst bij je hond kan veroorzaakt zijn door leerervaringen, zoals door slechte ervaringen (trauma), of juist door een gebrek aan positieve ervaringen (onvoldoende socialisatie). Ook zijn sommige honden angstiger aangelegd dan anderen, bijvoorbeeld door erfelijke factoren. De angst van je hond is niet altijd gegrond. Een hond kan heel bang zijn voor een andere hond die totaal geen slechte intenties heeft. Toch is het belangrijk om het gevoel van je hond serieus te nemen.
Focus op emotie in plaats van op gedrag
Het is belangrijk om “gedrag” en “emotie” los van elkaar te zien. Een hond die zich angstig gedraagt, doet dit omdat hij zich angstig voelt. De emotionele systemen van honden lijken meer op die van mensen dan we vroeger dachten. Tegen iemand die angstig is zeggen dat hij zich niet angstig moet gedragen, is natuurlijk geen echte oplossing. Bij een angstige hond moeten we ons dus niet te zeer focussen op het gedrag, maar vooral op de emotie die achter dat gedrag schuilgaat.
‘Het is belangrijk om de gevoelens van je hond serieus te nemen’
Is angst “besmettelijk”?
Kun je een hond angstig maken door hem te steunen? Dat zou heel vreemd zijn. Als een hond zich angstig voelt, zal steun er slechts voor zorgen dat hij zich prettiger voelt. Mits deze steun op de juiste manier wordt gegeven. Je zou immers je hond kunnen “besmetten” met je eigen angst. Voel je zelf angst, maar is je hond helemaal niet angstig, totdat jij hem de signalen geeft dat zich een bedreigende situatie voordoet? Dan kan je hond jouw argwaan overnemen. Maar steun jij je angstige hond juist in een situatie waarin hij zich onprettig voelt? Dan is dat alleen maar heel prettig voor je hond.
Je hond optillen?
Over het optillen van je (kleine) hond of pup bestaan ook opvattingen die overeenkomen met de overtuiging dat dit absoluut geen goed idee is. Is dat terecht? Ten eerste: een pup mag in het begin nog geen lange periodes lopen en moet nog vertrouwd raken met alles in zijn omgeving (socialisatie). Optillen is dan een heel goede manier om je pup rustig te laten wennen: bijvoorbeeld door met je pup op de arm een rondje door de buurt te lopen, of een bezoekje te brengen aan een tuincentrum, om maar iets te noemen. Door je pup op te tillen, wordt de “grote boze wereld” een stuk beter behapbaar. Als je pup er klaar voor is en dapper genoeg is om (letterlijk) op zijn eigen pootjes te staan, is het natuurlijk goed om hem de wereld te laten ontdekken. Of het nu om een pup of volwassen hond gaat, voorkom dat je je hond in situaties brengt die onprettig voor hem zijn. Hij leert daar niets goeds van. Veel mensen denken toch dat het handig is als een hond leert om voor zichzelf op te komen. Natuurlijk mag een hond laten merken dat hij iets als onprettig ervaart. Bedenk wel dat een hond niet zoveel opties heeft om dit kenbaar te maken. Bij voorkeur vertoont een hond in zo’n situatie conflictvermijdend gedrag en lost hij daarmee de onprettige situatie op. Maar als een soortgenootje deze signalen niet respecteert en over de grenzen van je hond gaat, ook dan is het zeer verstandig om je hond te steunen. Je wilt je hond immers niet leren dat hij moet knokken om situaties op te lossen. Zorg er dus liever voor dat je escalaties voorkomt. Ook daar leert je hond namelijk niets goeds van.
‘Steun kan ervoor zorgen dat je angstige hond zich prettiger voelt’
Mag je je hond optillen als hij bijvoorbeeld in een losloopgebied of hondenweide wordt belaagd door grote honden? Als het nodig is om je hond op te tillen en zo te voorkomen dat hij een zeer slechte ervaring opdoet of dat hem iets wordt aangedaan, is optillen als uiterste redmiddel de juiste keuze. Natuurlijk had het beter niet zover kunnen komen, bijvoorbeeld doordat de eigenaren van de grote honden deze hadden teruggeroepen, maar voorkomen is nog altijd beter dan genezen. Dus ja, in zo’n situatie zou ik er alles aan doen om voor mijn hond een gevoel van veiligheid te creëren.
Angst verminderen bij je hond
Dwing de hond nooit in een situatie waarvoor hij angst heeft, want dat zal de hond alleen maar banger maken. Het gaat erom dat je een positieve ervaring kunt garanderen als je je hond blootstelt aan dingen waarvoor hij bang is. Vermijden leidt uiteindelijk niet tot een oplossing, omdat je het dan enkel uit de weg gaat. Om angst op te lossen, moet je op de juiste manier aan de slag met de situaties of “prikkels” die je hond angst aanjagen. Of je hond nu bang is voor de dierenarts, harde geluiden of andere honden, uiteindelijk is het belangrijk om het vertrouwen van je hond ten aanzien van deze dingen te vergroten.
Meer info: www.hondentaak.nl
Tekst en foto’s: Judith Fick
