13 bijzondere honden
Iedereen kent de labrador, de Duitse herder en de chihuahua. Maar er bestaan meer dan 340 erkende hondenrassen. Deze 13 kom je niet op elke hoek van de straat tegen.
Foto’s: © Shutterstock
1. BEDLINGTONTERRIËR: Géén mak lammetje
Schijn bedriegt! De bedlingtonterriër ziet er misschien wel uit als een onschuldig schaapje, maar hij is een koelbloedige killer. Hij is afkomstig uit Bedlington, een voormalig mijnstadje in het noordoosten van Engeland. Daar werd het ras gefokt om ongedierte een kopje kleiner te maken. Ratten en muizen zijn echter peanuts voor deze onbevreesde viervoeter. De bedlingtonterriër werd ook ingeschakeld voor de jacht op otters, vossen en dassen: drie roofdieren met scherpe klauwen en tanden. Als kleine terriër moet je serieus wat lef hebben om het tegen deze “prooien” op te nemen! Alsof dat nog niet indrukwekkend genoeg is, is de bedlingtonterriër ook nog eens een excellente zwemmer, kan hij weer en wind trotseren, heeft hij een groot uithoudingsvermogen en is hij verrassend snel. In combinatie met zijn werklust, maakt dat hem uiterst geschikt voor agility en andere hondensporten. Ondanks zijn snoezige looks is de bedlingtonterriër dus zeker geen schoothondje!
Deze Engelsman heeft typische terriërtrekjes: hij is fel, slim en hij wil graag in het middelpunt van de belangstelling staan. Voor kinderen is hij een leuk speelkameraadje. Mooi meegenomen: de bedlingtonterriër is een hypoallergene hond. Het is eens wat anders dan een labradoodle!
2. NOORSE LUNDEHUND: Rotsklimmen met zes tenen
De Lofoten zijn een eilandengroep in het noorden van Noorwegen. De eilanden, een 80-tal, zijn van vulkanische oorsprong en staan gekend om hun natuurpracht: indrukwekkende fjorden met dramatische kliffen, groene dalen en mooie stranden. Van eind mei tot half juli gaat de zon hier niet meer onder. En als je een beetje geluk hebt kan je er tussen eind september en eind maart het noorderlicht zien. Het is op deze magische plek dat de Noorse lundehond is ontstaan, een al even betoverend hondenras.
Je mag de Noorse lundenhond gerust een evolutionair hoogstandje noemen. Op de afgelegen eilanden ontwikkelde het ras doorheen de eeuwen bijzondere fysieke kenmerken, helemaal afgestemd op zijn omgeving en zijn functie.
De Noorse lundehond werd ingezet voor de jacht op papegaaiduikers. Dat zijn zeevogels met een pinguïnachtig uiterlijk die in kolonies broeden. Ze maken hun nesten op kliffen aan zee. Daar graven ze een nestgang van ongeveer één à twee meter. Aan het einde van de gang maken ze een kuiltje waarin ze hun ei leggen. Het vlees van papegaaiduikers werd beschouwd als een delicatesse en hun veren werden gebruikt om beddengoed van te maken. De Noorse lundehond werd belast met de zware taak om deze fraaie vogels te vangen. Om die opdracht te vervullen, moest hij steile, glibberige rotswanden kunnen beklimmen. Daarom heeft hij zes tenen: twee naar voren gerichte tenen en twee tenen die naar opzij wijzen. Net alsof hij twee duimen aan elke poot heeft. Daarnaast heeft hij acht voetkussens per pootje en een groter contactoppervlak, wat zorgt voor meer grip. Zijn voorpoten kan hij zijdelings strekken. Al die anatomische kenmerken zorgen ervoor dat hij een uitstekende klimmer is.
Klimmen is niet het enige talent van de Noorse lundehond. Ook speleologie is zijn ding! Hij kan zich doorheen de kleinste openingen wringen. Een smalle rotsspleet of nauwe nestgang vormen geen obstakel voor de lundehond met z’n flexibele gewrichten. Zo kan hij bijvoorbeeld zijn kop zo ver naar achteren buigen dat hij zijn ruggengraat kan raken. Hij kan zelfs zijn oren volledig afsluiten om te voorkomen dat er vocht of vuiligheid in terecht komt.
In een ver verleden werd de Noorse lundehond geprezen om zijn moed, maar aan alle mooie liedjes komt een einde. Wanneer mensen efficiëntere manieren vonden voor de jacht op de unieke vogels, daalde de interesse in de lundehund. Nadien kwam er ook nog eens een verbod op de papegaaiduikerjacht én begon de regering belasting te innen voor het houden van deze hondjes. Gevolg: rond 1945 waren er wereldwijd nog maar zes exemplaren in leven.
Intussen gaat het alweer iets beter met de Noorse lundehond, al blijft het een zeldzaam ras. Wereldwijd zijn er op dit moment zo’n 1.400 exemplaren.
Het is zeker geen hond voor iedereen. De lundehond is een primitief ras dat graag graaft en blaft. Hij is zeer intelligent, maar doet vooral dingen waar hij zelf het nut van inziet. Door de beperkte genenpoel kent het ras verschillende gezondheids-issues.
3. PULI: Bob Marley onder de honden
The King of Reggae, Bob Marley, had deze hond wellicht geweldig gevonden! Ondanks hun gelijkaardige haartooi, hebben ze andere roots. De puli komt niet uit Jamaica, maar uit… Hongarije!
Als puppy heeft de puli een dichtbegroeide krullende of golvende vacht. Later beginnen de typerende dreadlocks zich te vormen. Na zo’n drie jaar komt de vacht op z’n volledige lengte. Door die weelderige dreadlocks lijkt de puli veel groter dan hij in werkelijkheid is en heeft hij iets weg van een vloerzwabber.
Ondanks zijn zware vacht is de puli een verrassend snel beestje. Die dreadlocks beschermen hem tegen de koude en tegen aanvallen van dieren.
Voor zijn gezin toont de puli heel veel affectie. Zo is hij zacht met de kinderen en tolerant voor andere dieren in het huishouden. Maar tegenover mensen en dieren die geen deel uitmaken van zijn crew kan deze rastafari argwanend uit de hoek komen.
RASTACLAN
De puli is niet de enige hond die dreadlocks heeft. Ook de komondor en de bergamasco rocken deze haarstijl.
Komondor
Ook de komondor komt uit Hongarije. Hij was er zowat de beschermengel van de schapen. Met zijn witte vacht viel hij niet op in de schaapkudde. Kreeg hij een roofdier in het vizier, dan schoot de komondor onverwacht als een pijl tussen de schapen uit. Op een bepaald moment was de wolf in Hongarije bijna uitgestorven door het toedoen van de komondor.
De zware vacht van de komondor kan wel 2.000 dreadlocks tellen.
Bergamasco
De bergamasco is afkomstig uit de omgeving rond de gelijknamige stad in de Noord-Italiaanse Alpen. Ook deze dreadlockhond werkte met schapen. Hij verplaatste kuddes over de rotsachtige hellingen van de Alpen. De bergamasco heeft eerder “platte dreadlocks”, terwijl de komondor en de puli “ronde dreads” hebben.
Veel vrouwen zouden jaloers zijn als ze de bergamasco’s bovenste wimpers zien: die zijn ongelofelijk lang. De lange wimpers moeten voorkomen dat het “haargordijn” van zijn voorhoofd tegen zijn ogen valt. Ook dat haargordijn heeft z’n nut: het voorkomt sneeuwblindheid, een reëel gevaar in de Alpen.
4. BARZOI: Aan de voeten van de tsaar
Hij lijkt wel een magisch dier uit een of andere sprookjeswereld. Of een erg harig hert. Maar de barzoi is een doodgewone hond. Enfin, dood-gewoon… met zijn aristocratische looks hoeft het niet te verbazen je de barzoi vroeger geregeld neergevlijd zag aan de voeten van een tsaar. Deze hoogbenige hond werd niet enkel gefokt om royalties te vergezellen, maar ook voor de jacht op hazen en wolven. Dat jachtinstinct zit vandaag nog steeds in zijn DNA. Spot hij met zijn scherpe zicht ergens de geringste beweging, dan schiet hij er als een straaljager vandoor. Zo’n race-kampioen, die heeft wellicht nood aan zeer lange wandelingen, denk je misschien? Fout, de barzoi houdt eerder van korte en krachtige inspanningen. Even voluit rennen op een (voldoende hoog) omheinde hondenweide vindt hij leuker dan een lange, trage tocht.
In huis is deze hond rustig (lees: lui). Hij is een echte sofa queen. Eigenaren omschrijven hem als waardig, gereserveerd, zelfstandig en soms een tikkeltje arrogant.
5. MUDI: 500 schapen onder controle
De mudi is een zeldzaam hondenras. Nochtans is hij een veelzijdig boerderijhondje: hij is behendig, snel, intelligent en moedig. Dat zijn niet enkel de ideale eigenschappen om een kudde koppige schapen in goede banen te leiden, maar ook om een agilityparcours in een toptijd af te leggen.
De mudi is een werkhond in hart en nieren. Dat maakt hem een uitstekende partner voor de meeste hondensporten. In Hongarije wordt hij nog steeds ingezet om herders te helpen kuddes tot 500 schapen te verplaatsen.
Over heel de wereld zijn er slechts enkele duizenden mudi’s, of beter gezegd mudik, want dat is het meervoud van mudi in het Hongaars. De meeste mudik wonen in Hongarije en Finland.
6. CATAHOULA LEOPARD DOG: Moerasmonster
Je weet niet waar je eerst moet kijken. De Catahoula leopard dog is een echt kunstwerkje, een feest voor het oog.
Het ras ontstond in de Amerikaanse staat Louisiana. Het is een mix van de inheemse American dog – (een hond met een uiterlijk als een wolf, maar die blafte als een hond) met bloedhonden, mastiffs en windhonden meegebracht door Spaanse ontdekkingsreizigers. Wanneer later de Fransen arriveerden met hun hounds werden die ook nog in de cocktail gegoten. Het resultaat was een onvermoeibare werkhond: de Catahoula leopard dog. Zijn talent? Wilde zwijnen opsporen in het bos en deze drijven als vee zodat ze geslacht konden worden. Het actieterrein van deze herdershond omvat moerassen en draslanden. Zwemvliezen tussen zorgden ervoor dat de Catahoula leopard dog zich er als een vis in het water voelde.
Deze viervoeter is een felle werkhond met tonnen energie die heel veel beweging nodig heeft. Geen hond om een blokje mee rond de kerktoren te slenteren dus!
7. Xoloitzquintle: De muze van Frida Kahlo
Xoloitzquintle klinkt als “show-low-its-kwintle”. Probeer zijn naam maar eens vijf keer snel achter elkaar uit te spreken. Mislukt? Mexicaanse naakthond is ook goed hoor! Of “xolo” voor de vrienden.
De rasnaam xoloitzquintle is afgeleid van twee Azteekse woorden: Xolotl is de “God van de onderwereld” en Itzquintle betekent “hond”. Kortom: “Hond van Xolotl”.
Volkeren als de Maya’s, de Tolteken en de Azteken beschouwden Mexicaanse naakthonden als heilige viervoeters. Zo geloofde men dat de xolo slechte geesten uit het huis verdreef. Stierf de eigenaar, dan werd de hond soms mee begraven om de ziel van zijn baasje te begeleiden tijdens de reis naar de onderwereld. Soms werden beeldjes van deze honden begraven met menselijke resten. Omdat Mexicaanse naakthonden indertijd ook gekweekt werden voor hun vlees bestaat er nog een tweede theorie: dat de beeldjes werden meegegeven als “voedsel” tijdens de laatste reis van de overledene. Xolovlees was indertijd een delicatesse. Het werd geserveerd bij speciale gelegenheden, zoals huwelijken en begrafenissen. Toen de Spaanse missionaris Bernadino de Sahagún in de 16de eeuw het verre continent bereikte, waren de bijzondere hondjes zijn oog niet ontgaan. Bernadino beschreef hoe de Azteken deze hondjes in dekens wikkelden om zich ‘s nachts warm te houden. Een beetje als een warmwaterkruik. De naakte huid van de xolo is immers de perfecte warmtegeleider.
Ook Frida Kahlo was verzot op de haarloze hondjes. Ze zijn op verschillende schilderijen van de Mexicaanse artieste te zien.
MOEDERS MOOISTE?
Weinig honden roepen zoveel verdeeldheid op als de Mexicaanse naakthond. Fans vinden hem ongelofelijk mooi en sierlijk, terwijl andere mensen hem lelijk of grappig vinden. Jaarlijks doen er verschillende xolo’s mee aan de World’s Ugliest Dog Contest, zeg maar een missverkiezing voor lelijke honden, in de Amerikaanse staat Californië. Ze dingen niet enkel mee voor het kroontje omwille van hun gebrek aan haar. Deze hond heeft ook een zwak gebit, wat er met de jaren voor kan zorgen dat hij hier en daar een tand mist. Bovendien kunnen xolo’s last hebben van acne. Toch is de wedstrijd nog nooit gewonnen door een xoloitzquintle. Meestal gaat een Chinese naakthond (of een kruising ervan) met de eer lopen.
8. BLACK AND TAN COONHOUND: Op de schoot bij de founding fathers
Bij ons zal je niet snel een black and tan coonhound aantreffen, maar in de States is deze jachthond een pak bekender. De eerste president van de Verenigde Staten, George Washington, had ook enkele exemplaren in huis. De coonhounds van de founding father luisterden naar namen als Drunkard, Taster, Tippler en Tipsy. Interessante naamkeuzes!
Het ras is zo’n driehonderd jaar geleden ontstaan uit kruisingen van bloedhonden en black and tan foxhounds.
De coonhound lijkt wel een black and tan basset hound op hoge poten. Hij wordt geprezen door jagers omwille van zijn “koude neus”: daarmee kan de coonhound een spoor detecteren dat uren of dagen oud is (een zogenaamd “koud spoor”). Met z’n neus tegen de grond loopt deze viervoeter door het bos op zoek naar prooien. Oorspronkelijk waren dat wasberen, maar later werd de coonhound ook ingezet bij de jacht op andere dieren zoals als beren, herten, buidelratten en poema’s.
Als je een coonhound neemt, is de kans groot dat het niet bij eentje blijft. In zijn verleden als jachthond moest hij nauw met soortgenoten samenwerken en –leven. Een eenzame coonhound staat garant voor een klaagzangconcert. Vooral op momenten waarop het baasje de deur uit is, laat hij zijn treurige zangstem horen. Hopelijk heeft dat baasje dan geen buren…
LANGE OREN… OM BETER TE RUIKEN
Houden geur vast. Tijdens het lopen flapperen de oren heen en weer en helpen ze de geur in de neus van de hond te duwen.
9. KAUKASISCHE OWCHARKA: Ex-cipier
Herders uit de regio rond het Kaukasusgebergte moeten zich indertijd zeer veilig gevoeld hebben wanneer de owcharka een oogje in het zeil hield. Deze gigantische hond, die tot wel tachtig kilogram kan wegen, lijkt wel een beer. Het ras zou al verschillende eeuwen bestaan. Ze beschermden de kudde en hun mensen tegen jakhalzen, wolven en beren. Onbevreesd, sterk en intimiderend. Dat waren de eigenschappen van een goede bodyguard voor herders en hun vee.
Er waren ook Kaukasische owcharka’s die er een ander beroepsleven op nahielden. De voormalige Sovjet-Unie schakelde deze honden in om gevangenen te bewaken. In militaire kennels werden fokexperimenten met het ras uitgevoerd. De bedoeling was om nieuwe hondenrassen voor militair gebruik te creëren. In Oost-Duitsland werden owcharka’s ingeschakeld om de grens te bewaken. Ze patrouilleerden langs de Berlijnse Muur. Wanneer in 1989 de Muur ten val kwam, waren zo’n zevenduizend owcharka’s plots werkloos. Ze werden aan verschillende Duitse gezinnen, verdeeld over het land, weggegeven. Daar mochten ze hun laatste dagen gaan slijten.
De Kaukasische owcharka is liefdevol voor zijn baas en zijn gezin. Toch past deze fluffball niet zomaar in elk gezin. In de foute handen kan elke hond gevaarlijk worden. Maar een hond die van nature uit niet terugdeinst in een gevecht tegen beren plus een onervaren baasje, dat is een recept voor een ramp. Bovendien is de owcharka moeilijk te trainen, neemt hij doorgaans een argwanende houding aan tegenover onbekenden én is hij zeer territoriaal. Kortom: een foute socialisatie, een gebrek aan kennis over het ras en niet tegemoet komen aan de noden van deze hond kan ernstige gevolgen hebben. Begrijp ons niet verkeerd, de owcharka kan een zeer liefdevolle, trouwe en leuke huisgenoot zijn, maar enkel bij ervaren baasjes die weten waar ze aan beginnen.
10. AFFENPINSCHER: Brutaal aapje
Het lijken wel ewoks, je weet wel, die grappige, harige wezentjes uit de spacefilmreeks Star Wars. Toch zijn affenpinschers helemaal niet zulke exotische schepsels. Ze zijn afkomstig uit Duitsland. Affe betekent daar “aap”.
Al in de 15de eeuw haalden deze apenhondjes het doek. Misschien niet het witte doek, zoals de ewoks, maar wel het schilderdoek van kunstenaar Jan Van Eyck. Op een van zijn beroemdste werken is een klein, ruwharig hondje met een weelderige baard afgebeeld.
Naast poseren voor wereldberoemde schilderijen had de affenpinscher nog meer bezigheden, bijvoorbeeld ratten en muizen vangen. Dat deed hij onder andere in stallen, graanschuren, keukens en winkels.
De guitige, aapachtige blik van de affenpinscher geeft zijn persoonlijkheid prijs. Het is een grappig, avontuurlijk, levendig, brutaal, nieuwsgierig en trouw hondje. Dit kleine aapje doet je vaak lachen, niet enkel met zijn grappige uiterlijk, maar ook met gekke fratsen die hij uithaalt. Ondanks zijn leuke persoonlijkheid en handige formaat, is de affenpinscher een zeldzaam ras. Wie een pup wil moet rekenen op een moeizame zoektocht en lange wachtlijsten.
11. BASENJI: De hond die niet kan blaffen
’Jodelahiti!’ Neen, de basenji zijn roots liggen niet in Oostenrijk, maar in Centraal-Afrika. Doordat zijn strottenhoofd een bijzondere vorm heeft, kan hij niet blaffen. Dat betekent niet dat je met een basenji een stille hond in huis haalt. Hij kan immers wel jodelen. Naast dat rastypische gejodel heeft de basenji nog een aantal andere geluiden in zijn arsenaal, van grommen tot huilen en schreeuwen.
Dat bijzondere strottenhoofd is volgens sommige historici het gevolg van selectief fokken. Een mogelijke verklaring is dat een blaffende hond in boskampen ongewenste aandacht zou trekken van roofdieren en menselijke vijanden.
De basenji is een jachthond met een uitstekend zicht en een goed ontwikkeld reukorgaan. Zijn functie was om klein wild in netten te jagen. Een makkie, want de basenji lijkt zich moeiteloos en met een bewonderenswaardige snelheid voort te bewegen over Afrikaanse graslanden.
Vandaag heeft de basenji nog steeds een sterkte prooidrift. Hij is vrolijk, alert, eigenwijs en zelfzeker. Over het algemeen zijn basenji’s moeilijk te trainen, omdat ze zeer zelfstandig denken. Ze zien vaak het nut niet in van te gehoorzamen aan een baas.
Typerend voor het ras is het gerimpelde voorhoofd. Bij het ouder worden vervagen de rimpels. Was dat bij ons ook maar waar! Wat ook opvalt, is zijn krulstaartje. Hou je niet van een vleugje eau de canine in je huis? Dan is de basenji misschien wel jouw droomhond. Deze hond is geurloos: hij heeft geen typisch “hondengeurtje”. Bovendien wast hij zichzelf als een kat én verliest hij amper haren. Handig!
12. DANDIE DINMONT-TERRIËR: De gentleman onder de terriërs
Een hondenras dat vernoemd is naar een fictieve romanfiguur? Het bestaat! Dandie Dinmont was het hoofdpersonage in Guy Mannering, een boek van de Schotse schrijver Sir Walter Scott uit 1814. Dandie Dinmont had enkele peper- en mosterdkleurige hondjes. De hondjes uit het boek bestonden wellicht al veel langer, vermoedelijk al sinds de 18de eeuw. Pas na het verschijnen van het boek begon men de hondjes gaandeweg Dandie Dinmont-terriërs te noemen. Schrijver Scott, die zelf ook enkele Dandie Dinmont-terriërs had, beschreef de hondjes als volgt: ‘Ze ontstonden uit het Schotse heuvellandschap. De grijze mist vormde hun lichaam, een toefje korstmos zijn kapsel, de stammen van jeneverbesbomen de poten en een natte braambes zijn neus.’
De hondjes waren wellicht een cocktail van verschillende ruwharige terriër-rassen uit het grensgebied tussen Engeland en Schotland. Ze werden gefokt voor de jacht op otters en dassen.
De Dandie Dinmont-terriër staat bekend als de gentlemen van de terriërwereld. Hij is vriendelijk, affectievol, zelfzeker en intelligent. Kenmerkend is het zijdezachte toefje haar op zijn kop. Het lijkt wel alsof hij een toupetje draagt.
13. CURLY-COATED RETRIEVER: De “rustige” retriever
Hij ziet eruit als een labrador die net een permanent heeft laten zetten in het haarsalon. De curly-coated retriever is een van de oudste retrieverrassen. Ooit was hij erg hip, maar door de immense populariteit van de labrador en de golden retriever kwam hij een beetje in de schaduw te staan. Vandaag is het moeilijk om een pup te vinden. Er zijn weinig fokkers en lange wachtlijsten. De curly-coated retriever is niet zo extravert als zijn retrieverneefjes. Hij stelt zich gereserveerder op en is iets “rustiger” in zijn ontmoetingen.
In tegenstelling tot wat je misschien denkt, is de curly-coated géén hypoallergeen ras. Hij ruit ongeveer twee keer per jaar.
Tekst: Evi Maveau
Foto’s: Shutterstock
