OORSPRONG
De havanezer maakt samen met vijf neefjes – de bichon frisé, de bolognezer, de coton de Tuléar, het leeuwhondje en de maltezer – deel uit van de bichonfamilie. Wat de bichonrassen met elkaar gemeen hebben, is dat ze allemaal afstammen van de zogenaamde “barbet”, een oud poedelachtig hondenras. Een andere link is hun land van herkomst, wat rond het Middellandse Zeegebied moet liggen.
Hoewel zijn naam weinig twijfel laat over de oorsprong van het ras, blijft er veel discussie over de precieze ontstaansgeschiedenis. Mogelijk heeft een specifieke modetrend een cruciale rol gespeeld in de ontwikkeling van de havanezer. Zo’n vijfhonderd jaar geleden waren kleine, witte hondenrassen zeer geliefd in Europa. Vooral de adel waardeerde zulke modieuze hondjes. Ze scoorden dan ook erg goed als gezelschapshondje voor dames uit hogere kringen. Vaak werden de kleine troeteldieren naast hun altijd ernstig kijkende staatshoofdbaasjes vereeuwigd op schilderijen.
In navolging van deze Europese trend slaagden hondenfokkers in Cuba erin om rond de zestiende en zeventiende eeuw een eigen wit hondenras te creëren: de “blanquito de la Habana”. Ze kregen daarbij hulp van Spaanse kapiteins, die tijdens de Spaanse kolonisatie de populaire, witte viervoetertjes uit Europa mee naar Cuba brachten. Deze Europese hondjes werden vervolgens gekruist met inheemse rassen, wat resulteerde in een klein hondje van slechts drie kilogram, compleet wit van kleur en met een zijdeachtige, langharige vacht. Tot de negentiende eeuw bleef het uiterlijk van de “blanquito de la Habana” vrijwel ongewijzigd. Maar met de komst van Europese immigranten en hun poedels uit het Middellandse Zeegebied onderging het Cubaanse hondje veranderingen. Door de inmenging van dit poedelbloed kreeg de blanquito de la Habana een andere vachtkleur en een grotere lichaamsbouw. Daarmee brak het tijdperk van de havanezer aan. Net als zijn Europese tegenhanger van destijds werd de havanezer een statussymbool en vertoefde hij in adellijke kringen. Om te voorkomen dat de havanezer in de handen van het plebs zou vallen, werd het fokken van dit elitaire hondenras zorgvuldig gereguleerd. De pups werden nooit verkocht of verhandeld, maar weggeschonken als blijk van grote dankbaarheid en waardering.
De havanezer is het nationale hondenras van Cuba. Dat de Cubanen trots zijn op “hun” hondenras blijkt uit het feit dat sinds 1992 een afbeelding van een havanezer prijkt op één van hun postzegels. Toch is die nationale trots er niet altijd geweest. De havanezer werd vroeger immers geassocieerd met de rijke machthebbers van het land. Na de Cubaanse revolutie bleek het zelfs even over en uit te zijn voor het hondenras, maar gelukkig wisten een paar mensen het ras toch nog in stand te houden. Vandaag is deze viervoeter over de hele wereld bekend als een lief, flexibel en sociaal gezelschapshondje. Hij is populair bij jong, oud, arm, rijk… Vandaag kan werkelijk iedereen genieten van het uiterst aangename gezelschap van deze viervoeter.
RASKENMERKEN
De havanezer heeft een garderobe om jaloers op te zijn. Waar zijn over-overgrootouders enkel een parelwitte mantel in hun kleerkast hadden hangen, heeft de havanezer vandaag een uitgebreide collectie jassen in huis met een scala aan kleuren. Met keuze uit zwart, blauw, zilver, chocolade, brindle (donker gestreept of getijgerd), sable, rood, goud, champagnekleur, crème en wit zou zelfs Jani Kazaltzis het benauwd krijgen om het gepaste kleurenadvies te kunnen geven. Maar de havanezer laat ook menig hoofd draaien met zijn prachtige lange, zijdeachtige haren.
Met een gemiddelde lichaamslengte tussen de 21 en 29 centimeter en een gewicht van zo’n 3 tot 7 kilogram behoort de havanezer tot de categorie “kleine hondenrassen”. Dankzij zijn pocketformaat is deze Cubaan een ideaal stads- of appartementshondje. Mits hij voldoende beweging krijgt uiteraard. Dit kleine, stevige hondje heeft korte pootjes en beweegt zeer levendig. Het liefst wandelen die pootjes overal hun baasje achterna, want de havanezer gaat graag overal mee naartoe. Als hij maar bij “zijn” mensen kan zijn!
KARAKTER
De havanezer heeft een vriendelijk karakter en is buitengewoon aanhankelijk. Zoals het een gezelschapshondje betaamt, is zijn favoriete tijdverdrijf lekker dicht tegen zijn baasje aankruipen om heerlijk geknuffeld en vertroeteld te worden. Menselijk gezelschap waardeert hij ten zeerste. Hij is dan ook niet graag alleen thuis. Als de havanezer te weinig aandacht krijgt, wordt dit tere hondje al snel ongelukkig. Zijn gevoelige aard maakt dat hij zelfs de allerkleinste stemmingswisseling in huis kan oppikken. Hij heeft een uitstekend empathisch vermogen en voelt daardoor zijn baasje uitermate goed aan. Vaak past de havanezer zelfs zijn gedrag aan het humeur van zijn baasje aan. Het lijkt wel alsof hij elke ochtend nauwlettend observeert met welk been zijn baasje uit bed stapt, om vervolgens hetzelfde pootje te kiezen wanneer hij zelf uit zijn mand komt.
Met al zijn trucjes lijkt de havanezer een eersteklas entertainer. Met zijn levensvreugde, ondeugende trekjes en immer vrolijk snoetje heeft hij een hoog clowngehalte. Het zal niet verbazen dat kinderen gek zijn op deze viervoetige grapjas. En de liefde is wederzijds! Een goed gesocialiseerde havanezer is doorgaans ook dol op kinderen. Het hondenhart van dit kleine beestje is groot: hij houdt van alle mensen. Sommige havanezers kunnen aanvankelijk een beetje verlegen of terughoudend zijn bij een eerste ontmoeting, maar daarna ontdooien ze en tonen ze hun enthousiaste zelve.
Noem hem gerust een allemansvriend, want de havanezer kan het ook goed vinden met soortgenoten. Eigenlijk is hij vriendelijk voor ieder levend wezen. Mits een goede socialisatie kan hij zelfs samenleven met katten of andere huisdieren.
OPVOEDING
Dankzij zijn buitengewone inlevingsvermogen begrijpt de havanezer elk signaal. Lovende woorden sporen hem aan om goed gedrag te herhalen. Dit hondje weet maar al te goed dat hij met zijn vertederende blik zijn zin kan krijgen. Hij deinst er dan ook niet voor terug om zijn glanzende oogjes slim in te zetten. Hoewel het over het algemeen een voorbeeldig ras is, is het toch belangrijk om duidelijke grenzen te stellen. Op die manier voorkom je dat de havanezer uiteindelijk de leiding neemt in huis, ook al is soms het verleidelijk om toe te geven aan deze kwispelende charmeur.
Ze kunnen een tikkeltje eigenwijs zijn, maar over het algemeen zijn havanezers makkelijk te trainen. De basiscommando’s hebben ze snel onder de knie en ze kunnen zelfs allerlei trucjes leren. Met dit leergierige hondje kunnen verschillende hondensporten worden beoefend, zoals gehoorzaamheid, agility en zelfs doggydance. Zijn zachtaardige, meegaande karakter en leergierige aard maken hem ook geschikt voor onervaren hondeneigenaars. Hij is dus de ideale “beginnershond”.
Eén ding waar havanezerbaasjes wel vaak mee kunnen worstelen, is de zindelijkheidstraining. Sommige havanezers kunnen hierin wat trager zijn dan andere honden. Maar met voldoende begeleiding, liefde en geduld komt het gegarandeerd goed.
GEZONDHEID EN VERZORGING
De havanezer is een relatief gezond hondenras, dat gemiddeld 14 tot 16 jaar oud wordt. Toch ontsnapt ook de havanezer niet aan rasgebonden gezondheidsproblemen. Zo laten fokkers de ouderdieren best testen op patellaluxatie en op (erfelijke) oogaandoeningen. Patellaluxatie is een probleem dat vooral voorkomt bij kleine hondenrassen. Een hond met deze aandoening heeft last van een loszittende knieschijf, die af en toe uit zijn normale positie schiet. Een van de oogaandoeningen die de havanezer kan treffen is cataract of grauwe staar. In de meest ernstige gevallen kan cataract leiden tot volledige blindheid. Alles heeft te maken met de vertroebeling van de eiwitten in de ooglens, waardoor die geheel of gedeeltelijk zijn transparantie verliest. In sommige gevallen kan een operatieve ingreep erger voorkomen, maar de aandoening zelf is onomkeerbaar.
De vacht van de havanezer vergt behoorlijk wat onderhoud. Zeer regelmatige (of zelfs dagelijkse) borstelbeurten voorkomen klitten. Daar staat dan weer tegenover dat havanzers relatief weinig haren verliezen.
